Dit artikel behandelt de vraag welke machtsbronnen de politie in de Nederlandse democratie heeft en hoe deze macht wordt ingetoomd. Daartoe worden de twee dominante visies op staatsmacht, de verticale en horizontale oriëntatie, als vertrekpunt genomen. De verticale oriëntatie stelt de geweldsfunctie van de politie centraal. De horizontale oriëntatie beziet de wijze waarop de politie overleg en relaties met burgers centraal stelt. Vanwege het vergaande karakter van het geweldsmonopolie moet de politie in de verticale relatie terughoudend zijn met machtsuitoefening. Andere instituties van de staat moeten op deze terughoudendheid toezien. Ten aanzien van de horizontale relaties is het juist positief dat de politie macht uitoefent en dat de samenleving deze macht herkent, benut en intoomt. De politiek kan deze horizontale verantwoording soms opvatten als concurrerend aan de verticale verantwoording. In de Nederlandse democratie is deze horizontale verantwoording echter groeiende en een welkome aanvulling van het democratisch systeem.