In deze bijdrage wordt vastgesteld dat er de voorbije decennia meer mensen-rechtelijke ontwikkeling valt op te tekenen op het terrein van het formeel strafrecht (hoe bestraffen mogelijk maken?) in vergelijking met deze op het terrein van het materieel strafrecht (wat bestraffen en met hoeveel?). Deze vaststelling is opmerkelijk omdat de mensenrechtenteksten (de Grondwet, het EVRM, ...) vooral spreken over het materieel strafrecht. Hoewel we geenszins ontkennen dat er een ontwikkeling is op het terrein van het mate-rieel strafrecht, op directe wijze en op indirecte wijze, geloven we dat het hier tijd is voor een doorstart en een nieuwe inspanning om dit rechtsgebied via de mensenrechten te omkaderen. Het Europees Hof van Justitie roeit immers met te korte riemen, hoewel met het Verdrag van Lissabon verbetering in bereik ligt. Anders is het gesteld met het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (hierna: ‚Europees Hof‛). Weinig gehinderd door politieke en insti-tutionele beperkingen begeeft het Europees Hof zich vrijer op het gebied van het materieel strafrecht. Net omdat tijd en ruimte bepalend zijn voor de evo-lutie van het moreel bewustzijn van een samenleving zijn de Europese rech-ters zich bewust van de mogelijke controverse die ze met deze rechtsontwik-keling veroorzaken. Een Europese consensus aftasten of zelfs stimuleren is dan ook niet evident en nieuwe wendingen in de rechtspraak worden dan ook uitvoerig gedocumenteerd. Niettemin blijft de vraag in welke mate de ontwikkeling van het materieel strafrecht via het Europees Hof tot een meer robuste grondwettelijke mensenrechtenbescherming heeft geleid. Er zijn hoopgevende signalen, zoals voor de proportionaliteit van de straftoemeting, en die moeten dan ook dringend gevolg krijgen.