In deze bijdrage wordt de positie van het recht geanalyseerd tegen de achtergrond van een gewijzigde maatschappelijke context, die uniformiteit ontbeert. Dergelijke analyse is pregnant, complex, gevaarlijk zelfs, en wordt enkel gevoerd door rechtswetenschappers wiens werk in en door praxis bepaald wordt. Praxis of praktijkervaring geldt hier als noodzakelijk onderzoekscriterium, omdat het onderzoeksveld zelf buiten deze praxis onbestaand is: recht komt slechts tot stand in en door de juridische praktijk. Meer nog, er is geen recht buiten de praxis, buiten de casus, buiten het geval. Het perspectief van de
externe analist, hoe interessant ook voor de buitenstaander, is van weinig nut voor de rechtspracticus, die het recht tot recht laat komen. De externe rechtstheoreticus of rechtsfilosoof verhoudt zich tot het recht en de juristen zoals een ornitholoog tot een vogel: wat onder theoretici van belang lijkt, raakt doorgaans de practicus niet. Tenzij indien een theoreticus de praktijk in zich draagt, beleeft en ondergaat. Hier dient overigens bevestigd dat geen enkele rechtstheoreticus of –filosoof een exclusief-externe positie bekleedt jegens het recht, waarvan hij als rechtssubject deel uitmaakt. Doch dit lidmaatschap ontslaat hem geenszins van de plicht tot inname van een praxisgedreven positie, indien
hij wenst dat zijn analyse en inzichten enige repercussie zouden hebben op het wezen van zijn onderzoeksveld: de rechtspraktijk.