In tegenstelling tot de reguliere politiediensten werken de bijzondere inspectiediensten (BID) voornamelijk, maar niet uitsluitend, proactief en preventief (Ponsaers, Vande Walle & De Pauw, 2012: 216). Ze beschikken daarvoor zowel over strafrechtelijke als over administratiefrechtelijke afhandelingsmodaliteiten. Ook de weg naar administratieve afhandeling dan wel naar afhandeling via het
openbaar ministerie verschilt. Die verschillende processen doorkruisen dikwijls elkaar en bovendien hebben de meeste BID eigen interne afhandelingmechanismen op verschillende niveaus.