Op 18 maart 2015 presenteerde minister van Justitie Koen Geens zijn lijvig en ambitieus justitieplan. Met de beeldspraak van een hinkstapsprong geeft hij de aanzet tot grondige hervormingen van de burgerlijke procedure, het strafrecht, de strafprocedure en de strafuitvoering. Geens citeert Dwight Eisenhower: ‘Geen strijd raakte ooit gewonnen volgens plan, maar geen strijd werd ooit gewonnen zonder plan’ (p. 2), wat enerzijds de kracht en het belang van dit plan symboliseert, maar tegelijkertijd ook getuigt van realiteitszin (zie ook Nolf, 2015). De voorstellen moeten gelezen worden binnen een economische en begrotingscontext die zich kenmerkt door besparingen en bezuinigen. Niettegenstaande worden er politieke taboes doorbroken en doet de minister verschillende moedige voorstellen waarmee hij wil afrekenen met aanslepende gekende problemen zoals de overbevolking van de gevangenissen, de beperkte implementatie van de Basiswet en van de externe rechtspositie van veroordeelde gedetineerden. En het mag gezegd: het is een goed onderbouwd en coherent plan dat verder bouwt op vroegere debatten omtrent deze materie en tegelijk nieuwe en soms gedurfde voorstellen lanceert.
Deze forumbijdrage bespreekt enkele elementen die betrekking hebben op het straffenarsenaal en de strafuitvoering. Gezien het veelomvattende karakter van het plan blijft een aantal aspecten, zoals de problematiek van de geïnterneerden, het nieuw wetboek van strafvordering en/of de hervorming van de assisenprocedure onbesproken.